Từ sau vụ thủ lĩnh ly khai người Sikh bị sát hại tại Canada, căng thẳng giữa nước này với Ấn Độ ngày càng tăng cao. Mới đây, mỗi bên đều đã trục xuất các nhà ngoại giao, thành viên tại các Lãnh sự, Đại sứ quán.
Thông tin Bộ Ngoại giao Canada (Global Affairs Canada) công bố ngày 14/10 (giờ Bắc Mỹ), cơ quan này vừa thông báo trục xuất 06 nhà ngoại giao và viên chức lãnh sự Ấn Độ. Phía chính quyền Ottawa (thủ đô Canada) cho biết, những cá nhân này ban đầu chỉ bị Cảnh sát Hoàng gia Canada (Royal Canadian Mounted Police, viết tắt: RCMP) triệu tập điều tra vì nghi ngờ là điệp viên có liên hệ với Chính quyền News Delhi (Ấn Độ). Chính phủ Ấn Độ được yêu cầu từ bỏ quyền miễn trừ ngoại giao và lãnh sự đối với các cá nhân này cũng như tuyệt đối hợp tác cùng RCMP, nhưng đã không đồng ý. Theo đó, do những lo ngại về an toàn công cộng, Canada đã gửi thông báo trục xuất và đối phương cũng cho biết sẽ tiếp nhận các quan chức của mình.
Thông báo trục xuất các nhà ngoại giao và viên chức lãnh sự Ấn Độ từ phía Canada (Nguồn: Global Affairs Canada)
Ở chiều hướng ngược lại, Bộ Ngoại giao Ấn Độ (Ministry of External Affairs Government of India) cùng ngày cũng phát đi thông điệp cảnh báo hành vi nhắm vào các nhà ngoại giao và quan chức khác của nước này tại Canada là không thể chấp nhận. Cơ quan ngoại giao cao nhất phía chính quyền New Delhi cũng quyết định trục xuất 06 nhà ngoại Canada, đồng thời yêu cầu họ rời khỏi quốc gia sở tại trước ngày 20/10.
Theo truyền thông quốc tế (France 24), vụ công dân Canada Hardeep Singh Nijjar bị sát hại vào năm 2023 làm tan vỡ quan hệ ngoại giao của hai nước. Căng thẳng ngày càng leo thang sau khi Thủ tướng Canada - ông Justin Trudeau tháng 9 cùng năm nói rằng, nhiều nguồn tin đáng tin cậy cáo buộc kẻ chủ mưu có liên hệ với cơ quan tình báo Ấn Độ. Ông Nijjar (SN 1997) là người nhập cư vào Canada và trở thành công dân mang quốc tịch Ottawa vào năm 2015. Người đàn ông này ủng hộ việc thành lập một nhà nước Sikh riêng biệt, được gọi là Khalistan, tách biệt khỏi Ấn Độ. Do đó, Nijjar bị chính quyền News Delhi truy nã với cáo buộc khủng bố và âm mưu giết người. Liên quan đến vụ sát hại Nijjar cùng năm, ghi nhận 04 công dân Ấn Độ đã bị bắt giữ gần bãi đậu xe của một ngôi đền Sikh ở thành phố Vancouver (Canada).
Sau cáo buộc vào năm 2013 của Thủ tướng Canada Justin Trudeau, căng thẳng giữa nước này với Ấn Độ vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt (Nguồn: X “Justin Trudeau”)
Tuy nhiên, phía Chính phủ Ấn Độ đến nay vẫn phủ nhận tất cả cáo buộc, cho rằng bằng chứng Thủ tướng Canada đưa ra không cơ sở, vô lý và là “chương trình nghị sự chính trị” (political agenda) của ông Justin Trudeau. Trong một thông báo khác cùng ngày 14/10, Bộ Ngoại giao Ấn Độ nói rằng, từ sau tuyên bố cáo buộc của Thủ tướng Trudeau, Chính phủ Canada đã không chia sẻ bất kỳ bằng chứng nào với News Delhi mặc dù nước này đã nhiều lần yêu cầu.
Ấn Độ cho rằng, hành động đó cũng như thông báo trục xuất các nhà ngoại giao mới nhất nhằm mục đạt lợi ích chính trị. Chính phủ News Delhi khẳng định, sự thù địch của Thủ tướng Canada với Ấn Độ đã được hình thành từ lâu. Nhiều cá nhân có liên quan đến quá trình thúc đẩy ly khai ở News Delhi cũng được tham gia vào Nội các của ông Trudeau. Thủ tướng Canada đương nhiệm cũng từng can thiệp vào chính trị Ấn Độ vào năm 2020 và có mối quan hệ với một đảng có tư tưởng ly khai.
Ấn Độ chỉ trích hành động nhắm vào nước này của Canada là chương trình nghị sự chính trị của Thủ tướng Justin Trudeau (Nguồn: Ministry of External Affairs Government of India
Bộ Ngoại giao Ấn Độ chỉ trích Chính phủ của ông Trudeau tạo điều kiện cho những kẻ cực đoan và khủng bố bạo lực quấy rối, đe dọa và hăm dọa các nhà ngoại giao nước này cũng như những nhà lãnh đạo cộng đồng tại Canada. Một số cá nhân nhập cảnh bất hợp pháp vào Canada đã được cấp quyền công dân, nhiều yêu cầu dẫn độ từ Chính phủ Ấn Độ liên quan đến những kẻ khủng bố và thủ lĩnh tội phạm có tổ chức đang sống tại Canada đã bị bỏ qua.
Peter Ngoc
Bình luận