Việc Tổng thống Donald Trump chấm dứt nhiều chương trình bảo vệ nhập cư cũng như quyết liệt với những trường hợp trái phép, khiến tương lai chính sách “Hoãn trục xuất đối với người đến Hoa Kỳ khi còn nhỏ” (DACA) trở nên bấp bênh. Cần biết rằng, DACA cũng từng vướng phải nhiều thách thức pháp lý dưới chính quyền ông Trump ngay trong nhiệm kỳ đầu tiên.
Thông tin từ Sở Nhập tịch và Di trú Hoa Kỳ (U.S. Citizenship and Immigration Services), “Hoãn trục xuất đối với người đến Hoa Kỳ khi còn nhỏ” (Deferred Action for Childhood Arrivals, viết tắt: DACA) là chính sách cho phép những thanh niên không có giấy tờ, không đủ điều kiện đến quốc gia khi còn nhỏ, được phép làm việc và học tập mà không sợ bị trục xuất. Chương trình này được tạo ra kể từ năm 2012 trong nhiệm kỳ của cựu Tổng thống Barack Obama. Tuy nhiên, NBC News cho biết, DACA đối mặt với nhiều thách thức pháp lý trong 07 năm qua từ nhiệm kỳ đầu tiên của chính quyền ông Trump đầu tiên cũng như 09 tiểu bang do Đảng Cộng hòa (Grand Old Party, viết tắt: GOP) lãnh đạo.
Tương lai của khoảng 580.000 trường hợp được hưởng chính sách “Hoãn trục xuất đối với người đến Hoa Kỳ khi còn nhỏ” vẫn còn là câu hỏi lớn (Nguồn: Facebook “U.S. Citizenship and Immigration Services”)
Theo Quỹ Giáo dục và Bảo vệ Pháp lý Người Mỹ gốc Mexico (Mexican American Legal Defense and Educational Fund, viết tắt: MALDEF), vào tháng 1/2025, một tòa phúc thẩm liên bang đã ra phán quyết bác bỏ một số phần của chương trình DACA, nhưng vẫn cho phép chương trình này tiếp tục có hiệu lực đối với những người thụ hưởng hiện tại. Điều này tiếp tục khiến số phận chương trình bảo vệ người nhập cư này trở nên bấp bênh hơn bao giờ hết. MALDEF là tổ chức thường đại diện cho những người nhận DACA trong các vụ kiện pháp lý.
Cần biết rằng, từ thời điểm tuyên bố nhậm chức (20/1), chính quyền ông Trump đã chấm dứt một số biện pháp bảo vệ nhập cư, bao gồm “CBP One” - ứng dụng di động cho phép truy cập vào nhiều dịch vụ do Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ (Customs and Border Protection) cung cấp; các chương trình tị nạn và quy chế bảo vệ tạm thời. Ghi nhận đây đều là những chương trình cho phép người nước ngoài được phép ở lại đất nước một cách hợp pháp trong khi chờ đợi xin tị nạn hoặc điều chỉnh tình trạng nhập cư.
NBC News dẫn lời Giám đốc truyền thông tạm thời tại United We Dream (mạng lưới thanh thiếu niên nhập cư lớn nhất Hoa Kỳ) - bà Anabel Mendoza cho rằng, những động thái gần đây của chính quyền mới dấy lên nỗi sợ hãi và lo lắng trong cộng đồng DACA. Bà Mendoza quan ngại, sự không chắc chắn liên tục xảy ra trong những phán quyết tại tòa án khiến mọi người có cảm giác rằng mọi thứ liên quan đến chính sách này có thể thay đổi chỉ trong thời gian ngắn. Trong khi đó, cũng theo MALDEF, những người được hưởng quyền lợi từ DACA , nhưng nếu không gia hạn kịp thời vẫn sẽ rơi vào tình thế dễ bị tổn thương khi mất cơ hội được bảo vệ khỏi bị trục xuất.
Quỹ Giáo dục và Bảo vệ Pháp lý Người Mỹ gốc Mexico trước Tòa Phúc thẩm Hoa Kỳ (New Orleans) trong một vụ kiện về DACA (Nguồn: Facebook “Mexican American Legal Defense and Educational Fund”)
Phát biểu trên chương trình “Meet the Press” của NBC News vào tháng 12 năm ngoái, ông Trump cũng từng nói muốn làm việc với thành viên lưỡng đảng để làm điều gì đó về “Dreamers” - ám chỉ những người có ước mơ đến sống tại Hoa Kỳ. Cũng theo ghi nhận từ NBC News, DACA đã đóng cửa đối với những người nộp đơn mới kể từ khi các thách thức pháp lý bắt đầu, khiến khoảng 400.000 người mất đi cơ hội. Mặc dù vậy, trước những diễn biến phức tạp trong chương trình nghị sự mới của Nhà Trắng, tương lại khoảng 580.000 trường hợp hiện đang hưởng DACA và gia đình dường như vẫn còn là câu hỏi lớn.
Kelvin Huynh
Bình luận