Vào ngày 14/8, Tòa án Hiến pháp Thái Lan phế truất Thủ tướng Srettha Thavisin vì hành vi thiếu liêm khiết trong bổ nhiệm Nội các. Lập tức, đảng Pheu Thai của Srettha công bố chọn Paetongtarn Shinawatra (37 tuổi), con gái cựu Thủ tướng tỷ phú Thaksin Shinawatra, làm ứng cử viên thay thế.
Paetongtarn Shinawatra là con gái út của cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra - người sáng sáng lập Đảng Vì nước Thái (Pheu Thai party). Người phụ nữ này gia nhập chính trường Thái Lan từ năm 2021, đồng thời từng là ứng viên cho chức vụ Thủ tướng của đảng này vào tháng 4 năm ngoái.
Theo thông tin đảng Pheu Thai công bố trên website ngày 15/8, bà Shinawatra là Cử nhân Chính trị học chuyên ngành Xã hội và Nhân chủng tại Khoa Chính trị học tại Đại học Chulalongkorn (Bangkok); Thạc sĩ Quản lý Khách sạn Quốc tế (MSc International Hotel Management) tại Đại học Surrey (Vương quốc Anh).
Bên cạnh đó, bà còn giữ một số chức vụ: Chủ tịch Ủy ban Tư vấn về Sự Tham gia và Đổi mới của Đảng Pheu Thai; Giám đốc Điều hành Tập đoàn Kinh doanh Khách sạn và Sân Golf của Công ty Ren Development (Ren Development Ltd).
Paetongtarn Shinawatra - ứng cử viên mới cho chức vụ Thủ tướng Thái Lan (Nguồn: Pheu Thai party)
Theo truyền thông Bangkok (The Irrawaddy), quyết định chọn Shinawatra thay thế Srettha Thavisin được Tổng thư ký đảng Pheu Thai - ông Sorawong Thienthong tuyên bố vào ngày 15/8.
Trước đó một ngày (15/7), Tòa án Hiến pháp (Constitutional Court) Thái Lan đã bãi nhiệm thủ Tướng đương nhiệm Srettha vì hành vi thiếu liêm chính khi bổ nhiệm cá nhân không đủ năng lực ngồi vào ghế Nội các (thành viên đứng đầu của cơ quan Chính phủ).
Cá nhân được Srettha bổ nhiệm (được tòa án nhắc đến) là cựu Bộ trưởng Văn phòng Thủ tướng Phichit Chuenban, người đã nộp đơn từ chức khỏi chức vụ này từ tháng 5/2024. Tài liệu của cơ quan thực thi pháp luật cho thấy, cách đây hơn 10 năm, ông Phichit (khi đó đang là luật sư) cùng hai cộng sự có liên quan đến một vụ đưa hối lộ cho tòa án để bào chữa cho chính Thủ tướng Srettha.
Theo truyền thông châu Á (Asia News Network), mặc dù được xác định là người đã để “túi quà” lên xe các quan chức tòa án liên quan đến vụ kiện của Srettha, luật sư Phichit khẳng định không biết trong túi có chứa 2 triệu baht (khoảng 55.000 USD). Ông cũng cho rằng Thủ tướng đã không làm sai nguyên tắc khi bổ nhiệm ông làm Bộ trưởng.
Tuy nhiên, tờ The Nation (Thái Lan) trích dẫn bản án cuối cùng của tòa án kết luận, Thủ tướng Srettha biết tất cả hành vi của Phichit những vẫn quyết định bổ nhiệm. Đây là hành động thiếu liêm chính và kông đủ tư cách để trở thành Thủ tướng theo Điều 160 (4) của Hiến pháp nước này.
Cựu thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin (Nguồn: Royal Thai Governor)
Vào cuộc bầu cử vào tháng 5/2023, đảng Pheu Thai của Srettha tuy xếp thứ hai, nhưng nhờ đảng dẫn đầu khi đó là Tiến bước (Move Forward party) thất bại trong thành lập Chính phủ, Pheu Thai đã giành quyền chọn Srettha làm ứng viên Thủ tướng. Quyết định được Quốc hội nước này thông qua từ tháng 8 cùng năm.
Phán quyết mới đây của tòa án khiến Srettha trở thành Thủ tướng thứ 4 của Thái Lan bị phế truất bởi tòa án trong hơn 15 năm qua. Những người tiền nhiệm ông bao gồm: Abhisit Vejjajiva (2008 - 2011); Yingluck Shinawatra (2011 - 2014); Prayuth Chan-ocha (2014 - 2023).
Theo giới quan sát, quyết định phế truất và lựa chọn ứng cử viên cho chức vụ mới có thể mang lại nhiều thay đổi tình hình chính trị, kinh tế đất nước “chùa Vàng” vì Thủ tướng mới phải được bầu tại Hạ viện và có thể sẽ có sự tái cơ cấu toàn bộ hệ thống.
Trong thời gian chờ đợi, Phó Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai sẽ thay mặt Thủ tướng quản lý Nội các.
Dennis Dang
Bình luận