Theo thông tin từ Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Việt Nam, ngày 28/08, Bảo tàng Lịch sử quốc gia Việt Nam tổ chức lễ công bố kết quả tiếp nhận, hồi hương tượng đồng Nữ thần Durga tại Hà Nội. Tính đến hiện tại, đây là pho tượng đồng đại diện tiêu biểu cho nghệ thuật văn hóa Champa lớn nhất từng được phát hiện.
Tham dự buổi lễ có sự góp mặt của Thứ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Việt Nam Hoàng Đạo Cương; ông Marc Knapper, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam; ông Marcus Winsley, Phó đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam; đại diện các bộ, ngành, các đơn vị thuộc Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch.
Tượng đồng Nữ thần Durga. Nguồn: Bảo tàng Lịch sử quốc gia Việt Nam
Cổ vật này có hiện trạng tương đối nguyên vẹn, thể hiện hình tượng Nữ thần Durga trong Hindu giáo, mang nguồn gốc từ Việt Nam. Thể khối của tượng lớn (dài 191 cm, nặng 101 kg), được tạo tác với khuôn mặt trái xoan, hai mắt nhắm hờ, sống mũi cao, môi mím, cằm tròn, ngực nở, eo thắt, có 4 tay, thân dưới quấn sarong dài tới cổ chân, bụng thắt dây buộc tạo hình hoa.
Để hồi hương tượng đồng Nữ thần Durga, Bộ Văn hóa, Thể thao và và Du lịch Việt Nam nhận được sự phối hợp tích cực, hiệu quả trong hợp tác, trao đổi thông tin của Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính Việt Nam; Bộ Tư pháp và Bộ An ninh nội địa Hoa Kỳ; Cảnh sát đô thành Luân Đôn; Hội đồng Nghệ thuật Anh cùng nhiều cơ quan hữu quan khác. Tất cả đều dựa trên tinh thần tuân thủ các điều ước quốc tế. Điển hình như Công ước của UNESCO 1970 về các biện pháp cấm buôn bán, xuất nhập khẩu và chuyển giao trái phép quyền sở hữu tài sản văn hóa.
Cụ thể, vào tháng 08/2023, Đại sứ quán Việt Nam tại Anh thông tin cho Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Việt Nam về việc Bộ Tư pháp và Bộ An ninh nội địa Hoa Kỳ cùng Cảnh sát đô thành London (Anh) đề xuất trao trả tượng đồng Nữ thần Durga 4 tay bị tịch thu từ một cuộc điều tra buôn bán cổ vật bất hợp pháp.
Các chuyên gia thẩm định và bảo quản tượng đồng. Nguồn: Trang thông tin điện tử Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch
Nhận được thông tin, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Việt Nam chỉ đạo các đơn vị chức năng nghiên cứu, đối sánh tư liệu. Sau quá trình xem xét, các đơn vị chức năng xác định tượng đồng Nữ thần Durga mang đặc trưng tiêu biểu của nghệ thuật tạo hình, điêu khắc Champa giai đoạn sớm (khoảng thế kỷ VII) và có mối giao lưu, ảnh hưởng từ nghệ thuật điêu khắc của văn hoá Óc Eo giai đoạn muộn. Căn cứ quy định của Luật Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Việt Nam gửi công văn xác nhận cũng như ủy quyền Đại sứ quán Việt Nam tại Anh tiếp nhận lại cổ vật từ đại diện Bộ An ninh nội địa Hoa Kỳ và Cảnh sát đô thành London.
Tháng 02/2024, Hội đồng Nghệ thuật Anh (cơ quan cấp phép xuất khẩu cổ vật của Anh) cấp phép cho Bảo tàng Lịch sử quốc gia Việt Nam vận chuyển tượng Nữ thần Durga về nước. Đến ngày 24/06/2024, Bảo tàng cho thành lập Hội đồng thẩm định gồm các chuyên gia hàng đầu trong các lĩnh vực lịch sử, khảo cổ, văn hóa, nghệ thuật và cổ vật. Nhằm để xem xét, xác định tính chất, niên đại, nguồn gốc, giá trị và lấy mẫu phân tích thành phần hợp kim. Sau khi công bố, tượng đồng Nữ thần Durga sẽ được hoàn thiện hồ sơ pháp lý, bảo quản và tiếp tục nghiên cứu để trưng bày, giới thiệu tới công chúng trong và ngoài nước.
Phát biểu tại lễ công bố, Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương bày tỏ tin tưởng các quốc gia sẽ tích cực, nỗ lực hợp tác với các cơ quan, đơn vị chức năng của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Việt Nam trong việc nhận diện, đàm phán và đưa những cổ vật Việt Nam về nước. Đồng thời, tăng cường các biện pháp nhằm hạn chế, ngăn chặn nạn buôn bán bất hợp pháp tài sản văn hóa, góp phần tích cực bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam nói riêng và di sản văn hóa nói chung của nhân loại.
Phương Vi
Bình luận