Vượt Hoa Kỳ, Trung Quốc dẫn đầu nhập khẩu tôm Việt Nam

Năm 2024 chứng kiến bước chuyển dịch đáng kể trong cán cân xuất khẩu tôm của Việt Nam, khi Trung Quốc vượt qua Hoa Kỳ trở thành thị trường nhập khẩu lớn nhất. 

Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), kim ngạch xuất khẩu (XK) tôm Việt Nam trong năm qua đạt 3,9 tỷ USD, tăng 14% so với năm 2023. Trong đó, Trung Quốc dẫn đầu với giá trị nhập khẩu 843 triệu USD, tăng 39%, vượt xa Hoa Kỳ (756 triệu USD). Sau giai đoạn suy giảm trong quý II/2024, XK tôm sang Trung Quốc và Hồng Kông phục hồi mạnh mẽ trong hai quý cuối năm. Riêng quý IV/2024, XK tôm sang khu vực này tăng đột biến 69%, đạt 258 triệu USD. Xu hướng tăng trưởng tiếp tục trong nửa đầu tháng 1/2025, khi kim ngạch XK sang Trung Quốc và Hồng Kông đạt hơn 51 triệu USD, tăng tới 191% so với cùng kỳ năm trước.

Tôm thẻ chân trắng

Về cơ cấu sản phẩm XK sang Trung Quốc và Hồng Kông, tôm hùm chiếm tỷ trọng cao nhất (51,7%), theo sau là tôm chân trắng (36,1%) và tôm sú (12,2%), phản ánh nhu cầu tăng cao đối với các sản phẩm thỷy sản cao cấp tại Trung Quốc. Tuy nhiên, XK tôm sú sang Trung Quốc có chiều hướng giảm mạnh, đặc biệt là các sản phẩm tôm chế biến, với mức giảm 44%. Trái lại, XK tôm hùm đá sống tăng vượt bậc 185%, giúp Trung Quốc chiếm 98 - 99% tổng kim ngạch XK tôm hùm của Việt Nam.

Tôm hùm

Theo VASEP, Trung Quốc gia tăng nhập khẩu tôm Việt Nam do nguồn cung tôm nội địa suy giảm vì điều kiện thời tiết bất lợi, trong khi Ecuador - đối thủ cạnh tranh lớn, giảm XK tôm sang Trung Quốc trong năm qua. Ngoài ra, các chính sách khuyến khích tiêu dùng trong nước của Trung Quốc đã tác động tích cực đến nhu cầu nhập khẩu thực phẩm, trong đó có tôm Việt Nam. Bước sang năm 2025, ngành thủy sản Việt Nam được dự báo sẽ duy trì đà tăng trưởng nhờ nhu cầu gia tăng từ các thị trường khu vực. Tuy nhiên, tại Trung Quốc, sức mua của tầng lớp trung lưu có xu hướng suy giảm, khiến nhu cầu với tôm chân trắng có thể hạ nhiệt. Ngược lại, các sản phẩm cao cấp như tôm hùm, cá hồi, cua hoàng đế vẫn được dự báo duy trì mức tiêu thụ ổn định.

Trước tình hình đó, VASEP khuyến nghị các doanh nghiệp tăng cường quảng bá, đầu tư vào các chương trình kích cầu tập trung vào tôm hùm, đồng thời duy trì sản lượng XK tôm chân trắng và tôm sú để bảo đảm đà tăng trưởng bền vững.

Hoang Nam